Renta rodzinna to forma pomocy finansowej od państwa. Przysługuje ona członkom rodziny osoby zmarłej po jej śmierci. To, czy dana osoba może otrzymać rentę rodzinną, uzależnione jest od tego, czy osoba, po której chcemy otrzymywać rentę, była w momencie śmierci ubezpieczona i posiadała prawo do emerytury lub świadczeń przedemerytalnych.
To podstawowy warunek, który musi być spełniony, jeśli renta rodzinna ma być wypłacana. Drugim warunkiem jest stopień spokrewnienia – w zależności od tego, w jakiej relacji rodzinnej byliśmy z osobą zmarłą. Owdowiały współmałżonek może liczyć na rentę rodzinną, jeśli ukończył pięćdziesiąt lat lub jest niezdolny do pracy. Osoba młodsza może liczyć na rentę, jeśli wychowuje co najmniej jedno dziecko, wnuka lub rodzeństwo, które może tę rentę otrzymać. Jeśli współmałżonek nie spełnia tych warunków, ale nie ma środków niezbędnych do życia, może otrzymać rentę okresową – na maksymalnie dwa lata.
Z kolei dzieci osoby zmarłej, dzieci przysposobione lub dzieci drugiego małżonka otrzymują rentę do ukończenia szesnastego lub dwudziestego piątego roku życia – w zależności od tego, czy kontynuują naukę czy też nie. W niektórych przypadkach, jeśli student w momencie ukończenia dwudziestego piątego życia jest na ostatnim roku swoich studiów, ZUS może zdecydować o przedłużeniu okresu wypłacania renty rodzinnej do chwili ukończenia studiów. Wymaga to wniosku osoby zainteresowanej.
Jeśli dziecko jest niezdolne do pracy albo do samodzielnej egzystencji, wiek jego nie ma znaczenia przy wypłacaniu renty. Rentę rodzinną mogą otrzymać wnuki lub rodzeństwo osoby zmarłej, jeśli przez rok poprzedzający śmierć osoby były na jej utrzymaniu. Istnieje również możliwość otrzymania renty przez rodziców osoby zmarłej.
Od marca 2019 najniższa renta rodzinna wynosi tysiąc sto złotych. Ile można dorobić do renty rodzinnej, jeśli jej kwota jest niewystarczająca? Istnieje bowiem limit zarobków, którego przekroczenie wpływa na zmniejszenie wysokości renty lub całkowite jej odebranie. Co kwartał Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dochody przekraczające siedemdziesiąt procent tej kwoty obniżą kwotę renty, natomiast jeśli będziemy zarabiać powyżej stu trzydziestu procent przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego przez GUS, renta rodzinna zostanie zawieszona.
Podjęcie pracy przez osobę uprawnioną do renty wymaga zgłoszenia tego do swojego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy to zatrudnienia na umowie o pracę. Jeśli renta jest wypłacana kilku członkom danej rodziny, ograniczenie bądź zawieszenie jej wypłacania dotyczy tylko osoby, która zarabia powyżej powyższych limitów. W przypadku pozostałych osób wysokość świadczenia pozostaje bez zmian. Warto wiedzieć, że powyższy warunek nie dotyczy osób, które pobierają rentę po weteranach wojennych i wojskowych (jeśli śmierć nastąpiła w wyniku służby).
Również osoby, które są w wieku emerytalnym, mają ustalone prawo do emerytury i pobierają rentę rodzinną, mogą dorabiać bez zwracania uwagi na przeciętne wynagrodzenie publikowane przez GUS. Na obniżenie lub zawieszenie emerytury mają wpływ te dochody, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, a więc głównie umowa o pracę, ale również innych typów umów. Dotyczy to również zasiłków i różnego rodzaju świadczeń, stypendium sportowego lub świadczeń pobieranych za granicą oraz zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych.
Pobierając rentę rodzinną, warto być na bieżąco z kwotami przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które zmieniają się co trzy miesiące, a także na bieżąco śledzić przepisy związane z rentami rodzinnymi. Również lektura ustawy o emeryturach i rentach z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest korzystnym posunięciem w przypadku posiadania wątpliwości. Kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia są publikowane co kwartał na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego i są ogólnodostępne dla każdego zainteresowanego ich wysokością. Również strona ZUS służy pomocą.
