Dowód osobisty jest podstawowym dokumentem potwierdzającym tożsamość. Obowiązek jego posiadania ciąży na każdym obywatelu. Należy wskazać, że brak ważnego dokumentu tożsamości może skutkować zatrzymaniem przez Policję oraz tymczasowym zatrzymaniem. Dlatego bardzo ważne jest, aby wychodząc na miasto, zabrać ze sobą dowód. Jednocześnie konieczne jest regularne sprawdzanie, czy dokument jest nadal aktualny.
Jest to szczególnie ważne w przypadku osób, które często odwiedzają placówki organów administracji publicznej, jak również korzystają z pewnych ustawowych uprawnień. Na ogół jednak obywatele stale dbają o to, aby ich dowód zawsze był ważny. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż niemożliwe jest załatwienie jakiejkolwiek sprawy urzędowej bez ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dlatego w przypadku, gdy upłynął termin jego ważności, niezbędne jest złożenie odpowiedniego wniosku.
Takie pismo składa się w właściwym – ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy – urzędzie stanu cywilnego. Niezbędne jest wypełnienie wielu wymogów formalnych. Otóż konieczne jest wskazanie wszystkich danych ewidencyjnych, takich jak numer PESEL czy miejsce zamieszkania. Ponadto do wniosku niezbędne jest dołączenie trzech fotografii. Nie mogą być to zdjęcia samodzielnie wykonane, bowiem mogą one nie spełniać aktualnych standardów. Dlatego zdecydowanie lepiej jest skorzystać z pomocy fotografa. Taki fachowiec z łatwością wykona dowolną ilość odbitek, które będzie cechował odpowiedni wymiar oraz idealnie zachowane proporcje twarzy.
Ponadto organ administracji publicznej może zażądać od interesanta okazanie dotychczasowego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Niezbędne jest jego wydanie, bowiem w wielu sytuacjach konieczne jest unieważnienie starego dowodu. Dokonuje się tego poprzez przecięcie jednego z rogów plakietki. Warto również sprawdzić, czy wymagania dotyczące wydawania dokumentu tożsamości nie uległy zmianie. W ostatnich latach stworzono dowody z naniesionymi danymi biometrycznymi. Każdy nowy dokument wydawany przez urzędy stanu cywilnego w całym kraju zgodny jest z omawianymi standardami.
Żaden przepis ustawowy wprost nie reguluje, ile się czeka na dowód
Zależne jest to od ilości wniosków, które wpłynęły do odpowiedniego urzędu w danym czasie. Warto pamiętać, że urzędnicy to nie maszyny, dlatego sporządzenie nowego dokumentu może zająć im trochę czasu. Na ogół jednak nie jest konieczne długie wyczekiwanie – w przeciągu trzech tygodni od dnia złożenia wniosku sprawa powinna być pomyślnie załatwiona. Czasami jednak zdarzają się przykre sytuacje, w których urzędnicy działają opieszale.
W takich ewentualnościach warto skorzystać z pewnych możliwości, jakie gwarantują obowiązujące przepisy prawa. Najskuteczniejszym środkiem jest oczywiście ponaglenie. Wnosi się je bezpośrednio do urzędnika stanu cywilnego, który załatwia daną sprawę. Powinien on na piśmie ustosunkować się do wszelkich zarzutów, jak również wskazać termin, w którym sprawę załatwi. Po jego bezskutecznym upływie możliwe jest wniesienie zażalenia bezpośrednio do jego przełożonego dyscyplinarnego, czyli do wójta, burmistrza lub prezydenta danego miasta.
Jak już wspomniano, nowe dowody osobiste zawierają dane biometryczne. Jest to swoisty ewenement, bowiem konieczne stało się dostosowanie polskich przepisów do regulacji unijnych, które taki wymóg ustanowiły. Jednocześnie Ministerstwo Cyfryzacji planuje stworzenie projektu dowodu, który będzie wyposażony w specjalny chip. Z jego pomocą możliwe będzie załatwienie wielu spraw – począwszy od wypożyczenia książek w miejscowej bibliotece, skończywszy na posługiwaniu się dokumentem tak jak kartą medyczną.
Niestety, wszystko wskazuje na to, że projekt nie zostanie szybko wdrożony, bowiem w Polsce nie ma odpowiedniego zaplecza infrastrukturalnego. Dlatego osoby, które posiadają stare dowody, mogą spać spokojnie – nie będzie konieczna ich rychła wymiana w przeciągu najbliższych kilku lat. Nie umniejsza to jednak obowiązkowi stałego kontrolowania ważności dokumentu.
